Vücudumuzu Tanıyalım
Vücudumuzu Tanıyalım | Bölüm 5: Kan
Orijinal adı “Il était une fois” olan ve ülkemizde “Bir Varmış, Bir Yokmuş: Vücudumuzu Tanıyalım” adıyla hafızalara kazınan bu kült çizgi diziyi analiz ettiğimiz serimizin beşinci bölümündeyiz. Bu bölümde, vücudumuzun dört bir yanını dolaşan, besin taşıyan, oksijen ulaştıran ve bizi hayatta tutan mucizevi bir sıvı olan kan anlatılmıştır.
Bölümden Notlar:
- Bu bölümde, kanın vücuttaki dolaşımı ve taşıma görevi detaylı bir şekilde ele alınır. Kan, vücudun her yerine oksijen ve besin maddelerini taşırken, atık maddeleri de uzaklaştırır. Kanı taşıyan damarlar hakkınad genel bilgiler verilmiştir. Damarlar, 700 bin metrekarelik bir yüzeyi kaplamaktadır. Uzunluğu ise 100 bin kilometreden fazla. Yani bu demektir ki, dünyanın çapından 7 kat büyüktür. Her gün 100 bin kalp atışı, damarların ihtiyaç duyduğu kanı pompalar. Her milimeter küp başına kanda 5 milyon alyuvar, 700 bin akyuvar, 300 bin platelet (trambosit) bulunmaktadır.
- Kırmızı kan hücreleri (eritrositler = alyuvarlar), akciğerlerden aldıkları oksijeni vücuttaki hücrelere taşır; hücrelerde oluşan karbondioksiti ise toplayarak tekrar akciğerlere geri getirir. Bu hücrelerin ömrü ortalama 120 gündür. Ömürlerini tamamlayan hücreler dalak ve karaciğerde parçalanır. Vücut, bu kaybı telafi etmek için her saniye yaklaşık 2 ila 2.5 milyon yeni alyuvar üretir. Bu üretim kemik iliğinde sürekli olarak devam eder, böylece kandaki oksijen taşıma kapasitesi korunmuş olur. Alyuvarların içi, %95 oranında hemoglobin adlı özel bir proteinle doludur. Hemoglobin, demir (Fe) içeren bir proteindir. Oksijenle birleştiğinde (HbO₂), parlak kırmızı bir renk alır. Oksijenini kaybettiğinde (Hb), daha koyu kırmızı bir hâl alır.
- Beyaz kan hücreleri (lökositler), bağışıklık sisteminin bir parçası olarak vücudu enfeksiyonlara karşı korur.
- Trombositler (plateletler), kanın pıhtılaşmasını sağlayarak yaralanmalarda kan kaybını önler.
- Kan plazması, kan hücrelerini taşıyan sıvı kısımdır ve besin maddeleri, hormonlar ve atık ürünleri içerir.
- Bölümde, grip olan çocuğun iyileşme süreci bir savaş meydanı tadında anime edilmiştir.