Genel Kültür

Sentetik Elmas ve Howard Tracy Hall’in Hikayesi

Elmasın, sentetik elmas olarak üretimini ilk kez başarıyla uygulayabilen Howard Tracy Hall olmuştur.

Sentetik Elmas ve Ardındaki Tarihi

Sentetik elmasın kaşifi Howard Tracy Hall, 1919’da Utah – Ogden‘de doğdu. Orada bir çiftlik evinde büyüdü. Utah Üniversitesi’ne gitti ve Henry Eyring’in ilk yüksek lisans öğrencisi oldu. 1948 yılına gelindiğinde ise fiziksel kimyada doktora derecesini aldı.

Çocukluğundan beri hayalini kurduğu New York Schenectady’deki General Electric Araştırma Laboratuvarı‘nda çalışmaya başladı. Mühendis Anthony Nerad başkanlığındaki “Project Superpressure”, Türkçesiyle “Süperbasınç Projesi” olarak kodlanan ve amacı elması sentetik bir şekilde yapabilmek olan bir guruba katıldı.

Dört yıldır sentezlere odaklanan ve yaklaşık yarım düzinelik bir ekiple başarısız geçen pek çok deneyin ardından, tarihlerin 16 Aralık 1954 gösterdiği bir dönemde kendi tasarımı olan bir baskı makinesinde ilk sentetik elması üretmeyi başardı.

Deneyden Notlar

Deney, yaklaşık olarak 100.000 atmosfer basıncında, 1600 °C sıcaklıkta yapıldı. 38 dakika civarı süren deneyin sonunda elmas oluşturulması amaçlanan ve görünüşte bir katalizör görevi gören tantal metal disklerinde elmas oktahedral kristal kümeleri oluşmuştu.

Hall heyecandan eli ayağı titrer vaziyette testi birkaç kez daha denedi ve her seferinde de aynı sonucu varınca, bir arkadaşı olan Hugh H. Woodbury‘e deneyi yeniden yaptırttı. O da elması ürebilmişti. Haliyle deneyin tekrarlanabilir olup elmas üretilebilmesi ile Hall, keşiflerini GE yetkililerine bildirdi.

Başlangıçta yetkililer, bunca başarısız deney sonucunda Hall’in bulgularını abarttığını düşünüyordu, ancak önlerinde yapılan deney gösterildikten sonra onlar da gözlerine inanamayıp ikna oldular.

Sonrasında, ne şansa tam da sevgililer günü hediyesi olmuş bir madde olan elmas, 14 Şubat 1955’te GE tarafından üretildiğini açıkladı. Dünyanın dört bir yanındaki medya kuruluşları bu durumu ön sayfalarında yayınladı.

Elmaslar ne mücevher olarak satılacak kadar büyük ne de yeterince kaliteliydi. Ancak dünyadaki en sert minerallerden biri olması nedeniyle endüstriyel uygulamalar için mükemmel bir buluş olmuştu. Bu sayede toplanması imkansız olan minerallerin hem kesilmesini hem de üretimini sağladılar.

GE, Hall’ın icadı ile bir servet yapmaya devam etti. GE, Hall’ı ise bu durumdan milyoner olarak çıkmadı. Kendisi ancak ve ancak 10 $’lık tasarruf bonosu ile ödüllendirdi.

Dünyaca ünlü bir dizi olan Breaking Bad‘de de bu olayı Walter White’ın ağzından dinlemek isterseniz şöyle bırakayım;

Hall, 1955’te GE’den ayrıldı. Kendi isteğiyle mi oldu bilinmiyor. Eğer kaynak olarak Walter White’ın sözlerini ele alırsak, Hall’ın eline 10 dolarlik bir bono verilerek GE’den atıldığı anlatılmaktadır.

1950’lerden bu yana, teknolojilerdeki yeni gelişmeler haliyle Hall’ın yöntemlerini geliştirmiş ve daha tutarlı hale getirmiştir. Sentetik elmaslar artık dizüstü bilgisayarlardan tutun da cep telefonları gibi pek çok elektronik cihazda kullanılmaktadır.

Günümüzde, Modern yöntemler ile mücevher olarak da satışa uygun hale gelen, çok daha yüksek kalite ve netliğe sahip 12 karattan daha büyük sentetik elmaslar üretebiliyor.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu