İspanyolca Şahıs Zamirleri (Pronombres)
Bu dersimizde, İspanyolcada şahıs zamirleri konusunu, yani bizim Türkçedeki “ben, sen, o, biz, siz, onlar” şeklinde kullandığımız özne zamirleri (pronombres personales de sujeto) konusunu işleyeceğiz.
İlk olarak, aşağıdaki tabloyu inceleyelim ve İspanyolcada şahıs zamirlerinin nasıl bir kullanım mantığı olduğunu irdeleyeim:
| Türkçe | İspanyolca | Türkçe Okunuşu |
|---|---|---|
| Ben | Yo | Yo (Yo) |
| Sen | Tú | Tu (Tu) |
| O (Erkek) | Él | El (El) |
| O (Kadın) | Ella | Eya (E-ya) |
| Siz (Resmi “Sen”) Zatialiniz | Usted | Usted (Us-ted) |
| Biz (Genel) | Nosotros | Nosotros (No-so-tros) |
| Biz (Kadınlar) | Nosotras | Nosotras (No-so-tras) |
| Siz (Genel) | Vosotros | Bosotros (Bo-so-tros) |
| Siz (Kadınlar) | Vosotras | Bosotras (Bo-so-tras) |
| Onlar (Genel) | Ellos | Eyos (E-yos) |
| Onlar (Kadınlar) | Ellas | Eyas (E-yas) |
| Sizler (Resmi “Siz”) Zatialileriniz | Ustedes | Ustedes (Us-te-des) |
Yukarıdaki tabloyu incelediğimizde, İspanyolcada şahıs zamirlerinin Türkçedekinden çeşitli yönlerde farklılıklar gösterdiği görülmektedir. Bu farklılıkları anlaşılır kılmak adına şöyle özetledim:
❗️ Üçüncü Tekil Şahıs (Él/Ella): Türkçede “o” zamiri, hem eril hem dişil için kullanılırken, İspanyolcada eril özne için “él” (o), dişil özne için “ella” (o) kullanılır.
❗️ Üçüncü Çoğul Şahıs (Ellos/Ellas): Türkçede “onlar” zamiri cinsiyetten bağımsızdır. İspanyolcada ise içinde en az bir erkek bulunan gruplar eril kabul edildiği için “ellos” (onlar) zamiri kullanılır. Dişil kabul edilmesi grup üyelerinin tamamının kadınlardan oluşması gerekir. Böyle bir grup için zamir olarak “ellas” (onlar) kullanılır.
❗️ İkinci Tekil Şahıs (Tú/Usted): İspanyolcada samimi tekil hitap için “tú” (sen) kullanılırken, resmî tekil hitap için “usted” (siz) kullanılır.
❗️ İkinci Çoğul Şahıs (Vosotros/Vosotras/Ustedes): İspanyolcada samimi çoğul hitapta kadın ve erkeklerden oluşan gruplar için “vosotros” (siz) kullanılırken, yalnızca kadınlardan oluşan gruplar için “vosotras” (siz) resmî çoğul hitapta ise “ustedes” (siz) kullanılır.
❗️ Birinci Çoğul Şahıs (Nosotros/Nosotras): Türkçede “biz” cinsiyet farkı gözetmez. İspanyolcada içinde en az bir eril bulunan gruplar için “nosotros” (biz), yalnızca dişillerden oluşan gruplar için “nosotras” (biz) kullanılır.
❗️ Usted kelimesi, yazı dilinde “Ud.” şeklinde kısaltma olarak karşınıza çıkabilir.
❗️ Resmi “siz” ifadesinin mantığını anlamak için “zatıaliniz” şeklinde de düşünebilirsiniz.
❗️ İspanyolcada iki L harfi yan yana gelince Türkçedeki “y” harfi sesi şeklinde telaffuz edilir: LL ➡️ Y
❗️ Daha çok yaşlılara hürmet veya saygı ifadesi olarak kullanılan “usted” kelimesi, eril ya da dişil çekimden etkilenmez. Bu ifade, günümüz İspanya’sında pek sık kullanılmaz.
❗️ Erillik-dişillik kavramını canlılar üzerinden okuyun; eğer grup üyeleri içinde (Anneniz, teyzeniz vb.) herkes kadın ama -başka canlı olsa da fark etmez- bir tane erkek köpek varsa bile o grup eril olarak değerlendirilir.
❗️ Türkçede şahıs zamirlerini dilerseniz belirtebilirsiniz. Bu mantık benzer şekilde İspanyolcada da vardır. Zira İspanyolcada fiil çekimleri şahsı belirttiği için zamirler genellikle atılır. Örneğin, “Hablo” (Konuşuyorum) cümlesinde “yo” (ben) zamiri çoğu zaman kullanılmaz.